SHOTOKAN oznacza „Szkoła Shoto” lub „Szkoła w której uczy Shoto”. Wyraz „Shoto” można przetłumaczyć jako „Fale sosen” i tak nazywano Gichina Funakoshi (w zależności od źródeł podaje się, że podpisywał w ten sposób prace w zakresie kaligrafii lub, że był to jego pseudonim literacki). Początkowo nazwą tą określane było dojo, w którym nauczał Funakoshi, z czasem dopiero nazwa Shotokan została nadana stylowi przez syna i uczniów Funakoshi’ego. Sam mistrz jednak określał swój styl do końca życia jako „karate”.

 ZASADY KARATE

Hitotsu! Jinkaku Kansei ni Tsutomoru Koto!

Po pierwsze! Dążyć do doskonałości charakteru!

Hitotsu! Makoto No Michi Wo Mamoru Koto!

Po pierwsze! Bronić ścieżek prawdy!

Hitotsu! Doryoko No Seishin Wo Yashinau Koto!

Po pierwsze! Krzewić ducha wysiłku!

Hitotsu! Reigi Wo Omozuru Koto!

Po pierwsze! Szanować zasady etykiety!

Hitotsu! Kekki No Yu O Imashimuru Koto!

Po pierwsze! Strzec się porywczej odwagi!

Gichin Funakoshi

24 kwietnia 1868 roku w Yamakawa-Cho na świat przychodzi Gichin Funakoshi, którego życiu nadano wartość symbolu. Dzieciństwo przyszłego mistrza nie należało do zbyt szczęśliwych. Ojciec, który całe oszczędności topił w sake, nie stanowił dla chłopca budującego przykładu, dlatego wychowaniem dziecka zajął się dziadek. To on zaszczepił w przyszłym mistrzu zamiłowanie do nauki i literatury. Gichin był dzieckiem chorowitym
i aby temu zapobiec, dziadek polecił go znanemu w okolicy ekspertowi Karate – Yasutsune Azato. Trzynastoletni Funakoshi musiał poświęcać wiele czasu i energii, żeby osiągnąć wymaganą przez swojego mistrza perfekcję.

W 1887 roku Funakoshi zdaje na studia medyczne w Tokio, ale nie zostaje przyjęty ze względu na noszony przez niego samurajski kok, co było zabronione i dlatego w tym samym roku zmuszony jest, ze względów finansowych, podjąć pracę nauczyciela w Shuri. Tam zostaje dostrzeżony przez Shintaro Ogawę, wizytatora okinawskich szkół, co owocuje wprowadzeniem w 1902 roku planowego nauczania Karate.

Przełomowym dla całego okinawskiego Karate był maj 1922 roku. Wtedy to w salach uniwersytetu w Tokio zorganizowano pierwszą Narodową Wystawę Atletyczną i poproszono Funakoshiego aby reprezentował Okinawę i przygotował stosowne materiały. Z własnoręcznie przygotowanymi rysunkami i zdjęciami udał się do Tokio. Przedstawiona ekspozycja spotkała się z żywym przyjęciem i zachwytami zwiedzających. Szczególnie mocno zainteresował się nieznana mu sztuką walki Jigoro Kano, ojciec japońskiego Judo.

W ciągu następnych lat sława Mistrza rośnie. Daje liczne pokazy, uczy, wyjaśnia, wiele podróżuje. W 1936 roku Społeczny Komitet Wspierania Karate Ofiaruje Funakoshiemu drewniany budynek z przeznaczeniem na Dojo. Nad drzwiami widniała nazwa SHOTOKAN, która wprowadziła Mistrza w zdumienie. Jeszcze przez wiele lat bronił się przed klasyfikacją, uważając, że Karate jest jedno, różnice stylistyczne pomiędzy poszczególnymi technikami nie powinny być powodem rozbicia na style.

Gichin Funakoshi

Po drugiej wojnie światowej styl SHOTOKAN osiągnął kształt jakim go obecnie znamy. A więc niskie, długie i szerokie postawy, stanowiące mocny fundament do silnych i dynamicznych technik. Demonstrowane przez Funakoshiego techniki były kanonem dla wielu późniejszych Szkół i Stylów. Sam znany był z niezwykle silnych bloków, które zniechęcały sparingowych partnerów do ponowienia ataku. Jego techniki nieco odbiegały od nauczanych w Shotokanie, którego nie był twórcą lecz inspiratorem. Zmarł 14 listopada 1957 roku.

Na obelisku oprócz imienia i nazwiska widnieją słowa:

„Karate ni sente nashi.”
„Karate nie jest sztuką agresji.”

Zasady Funakoshiego

Swoje poglądy na temat karate Funakoshi podsumował w ”dwudziestu przykazaniach karate”:

Nigdy nie zapominaj, że w karate najważniejszy jest szacunek. Uczeń winien mieć szacunek dla nauki, innych uczniów, a także życia, które należy traktować z wielką czcią. Szacunek jest tą wartością, która odróżnia człowieka od okrutnego zwierzęcia. 

1. Karate nie uderza pierwsze. Ta najbardziej znana maksyma Funakoshiego wyryta jest na jego nagrobku. Należy ją rozumieć zarówno dosłownie („kiedy masz kłopoty, zablokuj atak przeciwnika, lecz nie oddawaj ciosu; raczej pozwól, aby przeciwnik pokonał się sam”), jak i w znaczeniu metaforycznym („Cierpliwość i hart ducha są celem tych uczniów , którzy poszukują prawdziwej natury karate”).
2. Karate kształtuje prawość. Bycie szczerym wobec siebie samego przynosi korzyść całemu społeczeństwu.
3. Zanim poznasz innych, poznaj siebie samego. Funakoshi nauczył się tej zasady od swego mistrza Azato: „Gdy dobrze znasz siebie i swojego wroga, nigdy nie przegrasz”.
4. Znacznie ważniejszy od treningu fizycznego jest trening duchowy. Jest to inna wersja zasady „technika nie czyni człowieka, to człowiek tworzy technikę”.
5. Otwórz swój umysł i pozwól mu płynąć. Tej wskazówki mistrz zen, Takuan (1573-1645) udzielił wielkiemu szermierzowi Munenoriemu Yagyu (1571-1646). Kiedy pozwolisz, żeby twój umysł zamarł, tym samym tracisz zdolność do reagowania. Idealnym stanem umysłu jest swobodny i bezpośredni przypływ myśli.
6. Przyczynami nieszczęścia są nieuwaga i zaniedbanie. Większość wypadków w życiu spowodowana jest niedostateczną uwagą i zwykłym lenistwem. Dlatego też adepci karate muszą być stale czujni. Funakoshi pozostawał zawsze czujny: kiedy skręcał za róg , kiedy otwierał drzwi, a nawet kiedy jadł pałeczkami.
7. Kararte należy praktykować w każdym miejscu i o każdej porze. Prawdziwy trening karate odbywa się wszędzie i trwa dwadzieścia cztery godziny na dobę.
8. Nauka karate trwa całe życie. Zbliżając się do końca swoich dni, osiemdziesięcioletni Funakoshi powiedział o pewnym ruchu, który ćwiczył ponad sześćdziesiąt lat: „Nareszcie to umiem!”. Podobno na łożu śmierci Funakoshi ciągle powtarzał kata w swoim umyśle, starając się je doskonalić.
9. Wszystko, czego doświadczasz, stanowi przejaw karate i odkrywa przed tobą cudowną prawdę. Drugą część tej zasady można przetłumaczyć jako: „karate jest esencją życia”.
10. Karate jest jak wrząca woda; jeśli jej dostatecznie nie podgrzewasz, stygnie. Funakoshi mawiał swoim uczniom: „Nieobecność na jednym treningu niweczy osiągnięcia ostatnich trzech”.
11. Nie myśl o zwycięstwie. Myśl o tym, aby nie przegrać. Jest duża różnica między pragnieniem zwycięstwa za wszelką cenę, a chęć obrony. Postawa brawury i lekkomyślności prowadzi do destrukcji, zaś w drugim przypadku rozwijamy zdrowy rozsądek i podejmujemy rozważne działania.
12. Reaguj na każdy ruch przeciwnika.
13. Walkę prowadź w sposób naturalny. W sytuacji ataku ćwiczący powinien zachowywać się naturalnie, zmieniając i przystosowując własne ruchy do ruchów przeciwnika, nigdy zaś nie wymuszając siłą ostatecznego rezultatu walki.
14. Swoich rąk i stóp używaj jako ostrych mieczy. Stosując się do tej zasady, ćwiczący nie tylko zamieniają ręce i nogi w śmiertelną broń, ale uświadamiają sobie, jak straszliwym dysponują potencjałem.
15. Przekraczając próg domu, stajesz twarzą w twarz z dziesięcioma tysiącami wrogów. To kolejna maksyma, która podkreśla konieczność zachowania czujności w każdej chwili i nie przesądzania z góry ostatecznego rozwiązania.
16. Jako początkujący, ucz się różnych pozycji walki, jako zaawansowany polegaj na swojej naturalnej postawie. Dla początkującego nauka wielu rożnych pozycji jest bardzo ważna, bo stanowią one podstawę do dalszego rozwoju na drodze karate. Ostatecznie jednak ćwiczący musi pójść dalej i tak opanować ciało, żeby mógł przyjąć najwłaściwszą i najbardziej naturalną postawę.
17. Kata należy zawsze wykonywać poprawnie; w prawdziwej walce zdarzają się błędy. Kata wykonuje się głównie po to, aby rozwijać odpowiednie partie mięśni, wyćwiczyć odruchy i wmacniać siły witalne. Wiele, a prawdopodobnie zdecydowana większość z tych ruchów, nigdy nie zostanie wykorzystana w prawdziwej walce, ale należy pamiętać, że kata stanowi podstawowy warunek zwycięstwa.
18. Pamiętaj o swoich słabych i mocnych stronach, ograniczeniach swojego ciała, a także o tym, że jakość wykonywanych przez ciebie technik jest względna. Tak więc, jeśli dobrze znasz siebie, znajdujesz się na ścieżce prowadzącej do zwycięstwa.
19. Nieustannie pracuj nad swoim umysłem. Oznacza to ciągłe zgłębianie natury rzeczy; praca ta, w którą zaangażowana jest cała istota ludzka, skoncentrowana jest na usuwaniu wszelkich fizycznych i duchowych przeszkód